ปัญหาและเฉลยวิชาธรรม นักธรรมชั้นตรี

สอบในสนามหลวง

วันจันทร์ ที่ ๑๘ ตุลาคม พ.ศ.๒๕๕๓

๑. ธรรมมีอุปการะมากมีอะไรบ้าง ? ที่ว่ามีอุปการะมากนั้นเพราะเหตุไร ?

๑. มี สติ ความระลึกได้ และสัมปชัญญะ ความรู้ตัวฯ เพราะทำให้เป็นผู้ไม่ประมาทในการทำกิจการงานใด ๆ และเป็นอุปการะ  ให้ธรรมเหล่าอื่นเกิดขึ้น ฯ

๒. ในรัตนะ ๓ พระธรรม ได้แก่อะไร ? ให้คุณแก่ผู้ปฏิบัติตามอย่างไร ?

๒. ได้แก่พระธรรมวินัยที่เป็นคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า ฯ ย่อมรักษาผู้ปฏิบัติไม่ให้ตกไปในที่ชั่ว ฯ

๓. พระโอวาทของพระพุทธเจ้า หรือที่เรียกกันว่าหัวใจพระศาสนา มีกี่ข้อ ? อะไรบ้าง ?

๓. มี ๓ ข้อ ฯ คือ        ๑. เว้นจากทุกจริต คือประพฤติชั่วด้วยกาย วาจา ใจ

๒. ประกอบสุจริต คือประพฤติดีด้วยกาย วาจา ใจ

๓. ทำใจของตนให้หมดจดจากเครื่องเศร้าหมองใจ มีโลภ โกรธ หลง  เป็นต้น

๔. ทุจริต คืออะไร ? ความเห็นว่าคุณของบิดามารดาครูบาอาจารย์ไม่มี บุญบาปไม่มี จัดเป็นทุจริตข้อไหน ?

๔. คือ ประพฤติชั่วด้วยกายวาจาใจ ฯ  จัดเป็นมโนทุจริต ฯ

๕. ไตรลักษณะ ได้แก่อะไรบ้าง ?

๕.       ๑. อนิจจตา ความเป็นของไม่เที่ยง

๒. ทุกขตา ความเป็นทุกข์

๓. อนัตตตา ความเป็นของมิใช่ตนฯ

๖. พรหมวิหาร ๔ มีอะไรบ้าง ?

๖. มี เมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขา ฯ  เพราะเป็นธรรมเครื่องอยู่ของท่านผู้ใหญ่ ฯ

๗. นักเรียนผู้ต้องการจะเรียนหนังสือให้ได้ผลดี จะนำอิทธิบาทมาใช้อย่างไร ?

๗. ในเบื้องต้น ต้องสร้างฉันทะคือความพอใจในการศึกษาเล่าเรียนก่อน เมื่อ  มีความพอใจ จะเป็นเหตุให้ขยันศึกษาหาความรู้ที่เรียกว่าวิริยะและเกิด  ความใฝ่ใจใคร่รู้สิ่งต่าง ๆ มากขึ้น ที่เรียกว่าจิตตะ และเมื่อเรียนรู้แล้ว ก็ต้องนำความรู้นั้นมาใคร่ครวญพิจารณาให้เข้าใจเหตุและผลอย่างถูกต้อง  ที่เรียกว่า วิมังสา ดังนี้ก็จะประสบผลสำเร็จในการศึกษาเล่าเรียนได้ ฯ

คิหิปฏิบัติ

๘. ศีลที่คฤหัสถ์ควรรักษาเป็นนิตย์ มีอะไรบ้าง ?

๘. มี    ๑. เว้นจากการฆ่าสัตว์                              ๒. เว้นจากการลักทรัพย์ 

๓. เว้นจากการประพฤติผิดในกาม               ๔. เว้นจากการพูดปด 

๕. เว้นจากการดื่มน้ำเมาคือสุราและเมรัย อันเป็นที่ตั้งแห่งความ ประมาท ฯ

๙. จงจับคู่ข้อทางซ้ายมือกับข้อทางขวามือให้ถูกต้อง

          ก. จะทำดีทำชั่ว ก็ต้องคล้อยตาม                  ๑. มิตรดีแต่พูด

ข. ป้องกันเพื่อนผู้ประมาทแล้ว                    ๒. มิตรหัวประจบ

ค. สงเคราะห์ด้วยสิ่งหาประโยชน์มิได้             ๓. มิตรมีความรักใคร่

ง. ห้ามไม่ให้ทำความชั่ว                             ๔. มิตรมีอุปการะ

จ. ทุกข์ ๆ ด้วย สุข ๆ ด้วย                         ๕. มิตรแนะประโยชน์

๙.       ข้อ ก. คู่กับ ข้อ ๒.

ข้อ ข. คู่กับ ข้อ ๔

ข้อ ค คู่กับ ข้อ ๑

ข้อ ง คู่กับ ข้อ ๕

ข้อ จ คู่กับ ข้อ ๓.

๑๐. จงบอกโทษของการดื่มสุรามาสัก ๓ ข้อ

๑๐. มีโทษดังนี้ (ให้ตอบเพียง ๓ ข้อ)

๑. เสียทรัพย์                      ๒. ก่อการทะเลาะวิวาท                   ๓. เกิดโรค

๔. ต้องติเตียน                     ๕. ไม่รู้จักอาย                              ๖. ทอนกำลังปัญญา ฯ