ปัญหาและเฉลยวิชาธรรม นักธรรมชั้นตรี

สอบในสนามหลวง

วันศุกร์ ที่ ๗ ตุลาคม พ.ศ.๒๕๕๔

๑. บุพพการีและกตัญญูกตเวทีได้แก่บุคคลเช่นไร ?

๑. บุพพการีได้แก่บุคคลผู้ทำอุปการะก่อน กตัญญูกตเวทีได้แก่บุคคลผู้รู้อุปการะที่ท่านทำแล้ว  และตอบแทน ฯ

๒. พระพุทธเจ้าคือใคร ?  ทรงสั่งสอนเป็นอัศจรรย์อย่างไร ?

๒. คือท่านผู้สอนให้ประชุมชนประพฤติชอบด้วย กาย วาจา ใจตาม  พระธรรมวินัย ฯ  ทรงสั่งสอนเป็นอัศจรรย์  คือผู้ปฏิบัติตามย่อมได้ประโยชน์โดยสมควรแก่ความปฏิบัติ ฯ

๓. เห็นผิดจากคลองธรรม คือเห็นอย่างไร ?  จัดเข้าในทุจริตข้อไหน ?

๓. คือเห็นผิดจากความเป็นจริง  เช่น เห็นว่า บุญบาปไม่มี บิดามารดา  ไม่มีพระคุณ เป็นต้น ฯ จัดเข้าในมโนทุจริต ฯ

๔. รากเหง้าของอกุศลเรียกว่าอะไร ? มีอะไรบ้าง ? เพราะเหตุใดจึงควรละเสีย ?

๔. เรียกว่า อกุศลมูล ฯ  มี โลภะ โทสะ โมหะ ฯ  เพราะเมื่ออกุศลมูลเหล่านี้มีอยู่ อกุศลอื่นที่ยังไม่เกิดก็เกิดขึ้น ที่เกิดแล้ว  ก็เจริญ มากขึ้น ฯ

๕. ทุกข์ในอริยสัจ ๔ คืออะไร ?  เหตุให้เกิดทุกข์คืออะไร ?

๕. คือ ความไม่สบายกายไม่สบายใจ ฯ    คือ ตัณหาความทะยานอยาก ฯ

๖. อภิณหปัจจเวกขณ์ข้อว่า ควรพิจารณาทุก ๆ วันว่า เราจะต้องพลัดพราก  จากของรักของชอบใจทั้งสิ้น ดังนี้ ผู้พิจารณาได้รับประโยชน์อย่างไร ? จงอธิบาย

๖. ได้รับประโยชน์ คือ สามารถบรรเทาความพอใจรักใคร่ในของรักของชอบใจ  และป้องกันความทุกข์โทมนัส ในเวลาเมื่อตนต้องพลัดพรากจากของรัก  ของชอบใจ ฯ

๗. อายตนะภายใน ๖ ได้แก่อะไรบ้าง ?

๗. ได้แก่  ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ฯ

คิหิปฏิบัติ

๘. คนชักชวนในทางฉิบหาย  มีลักษณะอย่างไร ?

๘. มีลักษณะดังนี้          ๑. ชักชวนดื่มน้ำเมา                 ๒. ชักชวนเที่ยวกลางคืน

๓. ชักชวนให้มัวเมาในการเล่น      ๔. ชักชวนเล่นการพนัน ฯ

๙. ธรรมเป็นเครื่องยึดเหนี่ยวใจของผู้อื่นไว้ได้เรียกว่าอะไร ?  มีอะไรบ้าง ?

๙. เรียกว่า สังคหวัตถุ ฯ มี ๑. ทาน          ให้ปันสิ่งของของตนแก่ผู้อื่นที่ควรให้ปัน

๒. ปิยวาจา       เจรจาวาจาที่อ่อนหวาน

                             ๓. อัตถจริยา     ประพฤติสิ่งที่เป็นประโยชน์แก่ผู้อื่น

๔. สมานัตตตา  ความเป็นคนมีตนเสมอไม่ถือตัว ฯ

๑๐. อุบาสกอุบาสิกา ได้แก่บุคคลเช่นไร ?  การค้าขายที่ห้ามอุบาสกอุบาสิกา  ประกอบ คืออะไรบ้าง ?

๑๐. ได้แก่  คฤหัสถ์ผู้ถึงพระรัตนตรัยเป็นสรณะ ฯ คือ  ๑. ค้าขายเครื่องประหาร   ๒. ค้าขายมนุษย์ ๓. ค้าขายสัตว์เป็นสำหรับฆ่าเพื่อเป็นอาหาร    ๔. ค้าขายน้ำเมา ๕. ค้าขายยาพิษ ฯ