ต้นสะแกนา

ชื่อสามัญ  Bushwillows, Combretums

ชื่อทางวิทยาศาสตร์  Combretum quadrangulare Kurz.

ชื่อวงศ์  Combretaceae

ประเภท  ไม้ยืนต้น

ลักษณะทางพฤกษาศาสตร์

        ลักษณะพืช ไม้ยืนต้นขนาดเล็ก สูง ๕-๑๐ เมตร ต้นค่อนข้างตรง เปลือกบางเรียบ สี

น้ำตาลอ่อนหรือ สีเทาแกมขาว ลำต้นหรือกิ่งอ่อนมีหนาม thorn เรียงตัวแบบตรงข้าม ใบ

ใบเดี่ยว เรียงตัวแบบตรงข้ามกัน ผิวใบเรียบ รูปไข่กลับหรือรูปรี ขอบใบเรียบ ปลายใบ

แหลม โคน ใบค่อนข้างมน ใบกว้าง ๔-๖ ซม. ยาว ๑๘-๒๓ซม.

         ก้านใบแบนด้านหลังใบ ยาว ๒-๓ ซม. ดอก ดอกช่อแบบ spike เกิดที่ซอกใบหรือ

ปลายกิ่ง ดอกย่อยเรียงตัวค่อนข้างแน่นมักมีใบปรากฏในช่อดอกด้วย ดอกย่อยขนาดเล็ก

สมบูรณ์เพศ กลีบเลี้ยง ๕ กลีบติดกันที่ฐาน ปลายแยกเป็น ๕ แฉกเล็กๆ กลีบดอก ๕ กลีบ

รูปไข่ สีขาว ร่วงง่ายมาก เกสรเพศผู้ ๘-๑๐ อัน สีเหลืองอ่อน เกสรเพศเมีย๑อัน รังไข่แบบ

inferior ovary มีขน เล็กๆปกคลุม ผลและเมล็ด ผลแห้งแตกไม่ได้ มีเมล็ดเดียว เปลือกผล

มีปีกบางๆยื่นออก ๔ ทิศ ๔ ปีก ปีกยาวประมาณ ๑-๒ ซม.

                                         การขยายพันธุ์ การเพาะเมล็ด

        การปลูก ปลูกโดยการใช้เมล็ด ชอบขึ้นในดินเหนียว ชุ่มชื้น ควรปลูกในต้นฤดูฝน วิธี

ปลูกโดยการเพาะเมล็ดสะแกให้เป็นต้นกล้าก่อน แล้วจึงนำไปปลูกในที่ที่เตรียมไว้เรามักจะ

เห็นสะแกที่ขึ้นตามธรรมชาติเสมอ เช่น ในท้องนาหรือที่รกร้างทั่วไป

                                                  ข้อมูลทางวิทยาศาสตร์

     เมล็ดสะแกมีน้ำและมีสาร Flavonoid, Combretol, Bsitosterol, Penacyclic,

Triterpene,Carboxylic acid สกัดด้วยสารละลายอีเทอร์ ออกฤทธิ์ฆ่าพยาธิในหลอด

ทดลองได้

      เมล็ดแก่ : แห้ง ของสะแก ใช้ถ่ายพยาธิไส้เดือน โดยใช้เมล็ดแก่ ๑ ช้อนโต๊ะ

(ประมาณ ๓ กรัม) ตำให้ละเอียดทอดผสมให้ผู้ป่วยที่มีพยาธิไส้เดือนรับประทานในขณะที่

ท้องกำลังว่างห้ามรับประทาน เกินขนาดที่กำหนดเด็ดขาด

                                                   ประโยชน์จากส่วนต่างๆ 

ลำต้น เข้ายากับเบนโคก และเบนน้ำ แก้ปวดมดลูก มดลูกอักเสบ

เนื้อไม้ ต้มน้ำดื่ม ช่วยขับน้ำคาวปลาสำหรับผู้หญิงหลังคลอดบุตร เมล็ด ถ่ายพยาธิตัวกลม

และพยาธิเส้นด้ายในเด็ก